MUZEUM GDANSKA PROSI O PRZYGOTOWANIE OFERTY NA:
Badania architektoniczne
Gdansk, Twierdza Wisłoujscie
I. Zakresem badan maja byc objete:
• domki oficerskie, oraz zabudowa po zachodniej stronie Domu Komendanta: wnetrza
(wszystkie kondygnacje nadziemne) i elewacje
• elewacje Domu Komendanta
• elewacje całego wienca od strony wewnetrznego dziedzinca
Na obecnym etapie z badan wyłaczono piwnice oraz wnetrza wienca – chyba, e bedzie
tego wymagało pozyskanie dodatkowych informacji powiazanych ze wskazanym
zakresem badan.
Badania architektoniczne maja obejmowac wytypowane elewacje, sciany wewnetrzne, sufity,
stropy, sklepienia, posadzki, otwory okienne i drzwiowe, ewentualny wystrój wnetrz.
Rozpoznane maja byc uyte materiały, watki muru i wiazan, detale architektoniczne, forma
poszczególnych elementów, pomiar cegieł. Analizie podlegac beda zarówno detale ceglane,
kamienne jak i metalowe oraz drewniane, ewentualnie wykonane z innych materiałów
budowlanych.
Ceglane sciany zewnetrzne nie sa tynkowane, a na scianach wewnetrznych w
domkach oficerskich tynki zachowane sa tylko czesciowo. Planowane badania w wiekszosci
opierac sie zatem beda o analize optyczna i wymiarowa w celu rozpoznania uytych zapraw,
cegieł, techniki ich wykonania oraz sposobów ułoenia. Tylko w koniecznych
(wytypowanych w toku badan miejscach) wykonane beda sondaowe odkucia. Przed
wykonaniem wytypowanych odkuc tynków, najpierw winny one byc rozpoznane
konserwatorsko na obecnosc ewentualnych historycznych warstw barwnych.
Naley zwrócic uwage na otwory okienne oraz drzwiowe. Ustalic ich pierwotna (oraz
zmieniajaca sie w czasie): forme, rozmieszczenie i wielkosc. W tym celu konieczne bedzie
prowadzenie badan take w oscieach.
Badania maja na celu rozpoznanie dawnych ingerencji budowlanych takich jak
przekształcenia, rozkucia, przemurowania, zamurowania, a w koncowym etapie
przedstawienie chronologicznego rozwarstwienia murów ukazujac ich fazy budowy. Po
wykonaniu badan sformułowane zostana wnioski konserwatorskie, wytyczne do dalszych
prac oraz do sposobu adaptacji.
II. W zakresie zadania bedzie uzupełnienie inwentaryzacji - wykonanie koniecznych
przekrojów pionowych przez domki (przynajmniej trzech)
III. Opracowanie badan zawierac winno: czesc rysunkowa, fotograficzna oraz opisowa.
1. Rysunkowe (w zapisie AUTO-CAD) – graficzne/kolorystyczne przedstawienie
rozwarstwienia w skali 1:50 na inwentaryzacji cyfrowej (dostarczonej przez
zamawiajacego). Stratygrafia murów winna byc przedstawiona na: rozwinieciach
elewacji, rzutach kadej kondygnacji, przekrojach przez wybrane domki.
Uwaga: rozwarstwienie chronologiczne Domu Komendanta czesciowo zostało
wykonane w trakcie badan w 2002 r. Rysunki objeły jednak tylko rzuty. Nie
wykonano widoków elewacji ani przekrojów pionowych. Elementy te naley
uzupełnic dla Domu Komendanta w oparciu o dotychczasowa dokumentacje.
2. Opisowe zawierajace analize wyników badan z opisem faz budowy.
3. Fotograficzne dokumentujace wszystkie waniejsze miejsca oraz wykonane odkrywki.
4. Spis punktów badawczych (wezłów), zestawienie pomiarów cegieł.
5. Rysunkowa rekonstrukcje (o ile to bedzie moliwe) wczesniejszych faz budowy.
IV. Równolegle z badaniami architektonicznymi prowadzone beda badania
konserwatorskie.
V. Muzeum udostepni wykonawcy badan:
1. Cyfrowa inwentaryzacje architektoniczna wraz z opisem elewacji wienca, elewacji
domków (J. Dabal, T. Widerski, M. Baranski, M. Saj, K. Deliga, Inwentaryzacja i opis
architektoniczny elewacji zewnetrznej wnetrza Wienca i Wiey/Latarni, w obrebie
Fortu Carré, Twierdza Wisłoujscie w Gdansku, Gdansk 2017; J. Dabal, Wykonanie
pomiarów i rzutów poziomych pomieszczen Wienca Fortu Carré Twierdza Wisłoujscie
w Gdansku, 2018, archiwum MG).
2. Ortofotoplany elewacji i wybranych kilku wnetrz domków oficerskich
3. Rzuty wienca wraz z domkami
4. Badania architektoniczne Domu Komendanta (J. Tarnacki, R. Hirsch, Twierdza
Wisłoujscie, Dom Komendanta; badania architektoniczne, Gdansk 2002, mpis.,
archiwum MG).
5. Inwentaryzacje pomiarowo-rysunkowa (w formie papierowej) wykonana w 1955 r.
przed odbudowa po zniszczeniach II wojny swiatowej.
6. Badania architektoniczne wiey – latarni (Zespół Katedry Historii, Teorii Architektury
i Konserwacji Zabytków WA PG: P. Samól, R. Hirsch, A. Wozniakowski, Badania
architektoniczne w Wiey-Latarni Twierdzy w Gdansku, Gdansk 2018, mpis.,
archiwum MG).
7. Wstepne, konserwatorskie rozpoznanie obiektu (M. Szczepkowski, Program prac
konserwatorskich i restauratorskich. Latarnia i Wieniec wraz z kamieniczkami. Fort
Carre – Twierdza Wisłoujscie w Gdansku 1482-1673, Gdansk 2011, mpis., archiwum
MG)
VI. Warunkiem koniecznym jest posiadanie kwalifikacji przez wykonawce do
wykonywania badan architektonicznych zgodnie z § 25 Rozporzadzenia Ministra Kultury i
Dziedzictwa Narodowego z dnia 27 lipca 2011 r. (Dz. U. z 2011r. Nr 165, poz. 987):
„Badania architektoniczne moe prowadzic osoba, która: 1) posiada tytuł zawodowy magistra inyniera
uzyskany po ukonczeniu studiów wyszych na kierunku architektura lub 2) posiada tytuł zawodowy magistra
uzyskany po ukonczeniu studiów wyszych na kierunku, w ramach którego zaliczyła przedmiot obejmujacy
trescia kształcenia prowadzenie badan architektonicznych, w wymiarze nie mniejszym ni 60 godzin, lub 3)
ukonczyła studia podyplomowe w zakresie prowadzenia badan architektonicznych — oraz odbyła po
ukonczeniu tych studiów co najmniej 6-miesieczna praktyke zawodowa w zakresie wykonywania tych badan.”
Wymagane kwalifikacje naley udokumentowac.
VII. Naley udokumentowac doswiadczenie w kierowaniu badaniami
architektonicznych ceglanej architektury z XV – XVII w. przynajmniej trzema
realizacjami w okresie ostatnich 5 lat (wraz z podaniem nr pozwolen udzielonych przez
własciwy organ administracji ochrony zabytków).
IX. Termin wykonania badan:
Muzeum Gdanska dopuszcza podział zadania na dwa etapy:
• etap I (domki oficerskie: wnetrza (wszystkie kondygnacje) i elewacje oraz elewacje
Domu Komendanta) - do 17 sierpnia 2020 r.
• etap II (elewacje wienca) – do 02 listopada 2020
X. Muzeum Gdanska prosi o złoenie oferty do 18 maja 2020.
Oferta winna zawierac: koszt badan, skład zespołu badawczego, wymagane
doswiadczenie i kwalifikacje (zgodnie z pkt. VI i VII)
O wyborze wykonawcy decydowac bedzie cena oraz doswiadczenie zawodowe.
Oferte naley przesłac na adres: k.darecka@muzeumgdansk.pl oraz
kancelaria@muzeumgdansk.pl
W razie pytan prosze o kontakt do: Katarzyna Darecka tel. 512 418 738
XI. Informacje dodatkowe:
Podstawowe dane historyczne
Wieniec otaczajacy Latarnie Twierdzy Wisłujscia został zbudowany w 1562 r. jako
basteja z działobitniami, na planie koła o srednicy 31 m z dwoma kondygnacjami otwartymi
od strony dziedzinca i jedna podziemna pod jej pn. – wsch. czescia.
W ok. połowie XVII w. sciane Wieniec od zewnetrznej strony obudowano ceglanymi,
pietrowymi domkami przeznaczonymi dla oficerów i komendanta twierdzy. Czesc
przeznaczona dla Komendanta była wieksza (obejmujaca cztery moduły), ustawiona
kalenicowo, bardziej reprezentacyjna, z dekoracyjnym wejsciem z kamiennym portalem i
tarasem z kamienna balustrada. Do tej czesci dostawiono szereg 10 kamieniczek szczytowych
przeznaczonych dla oficerów. Mieszkania znajdowały sie na przemian: na pietrze i na
parterze dostepne odrebnymi wejsciami.
W XIX w. zabudowa domków jak i cała Twierdza pełniła take funkcje wiezienia. Po
1920 i demilitaryzacji twierdza była siedziba klubów eglarskich. Podczas II wojny swiatowej
całosc przeznaczono na szpital polowy. W marcu 1945 pociski artyleryjskie rozbiły Latarnie,
czesc Wienca i domki oficerskie. Do roku 1955 twierdza podlegała Zarzadowi Portu
Gdanskiego, po wyłaczeniu spod jego kompetencji rozpoczeto odbudowe i rekonstrukcje.
Latarnie zrekonstruowano do wysokosci sprzed zniszczenia, ale bez hełmu, czyli na 23 m. W
1959 obiekt wpisano do rejestru zabytków. Prace rekonstrukcyjne przerwano w poczatku lat
70. XX wieku, po wybudowaniu w sasiedztwie zakładów Siarkopol. W roku 1975 twierdze
przekazano Muzeum Historycznemu Miasta Gdanska, które z braku srodków finansowych
nie kontynuowało odbudowy obiektu, ograniczajac sie do remontów. Systematyczna
konserwacje podjeto po 1989, korzystajac z zagranicznych srodków finansowych World
Monuments Fund (Swiatowy Program Ochrony Zabytków) i Funduszu Norweskiego,
wspartych srodkami budetowymi miasta. W 2018 r. twierdza uzyskała status Pomnika
Historii i wpisana została do rejestru programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa "Sto
najwaniejszych zabytków Rzeczypospolitej Polskiej z okazji stulecia odzyskania
niepodległosci".
XII. ILUSTRACJE:
1. Wieniec z domkami oficerskimi na rycinie Colvea z konca XVIII w.
2. Dom Komendanta na fotografii z lat 20. XX w.
3. Dom Komendanta i domki oficerskie na fotografii z lat 20. XX w.
4. Domki oficerskie. Fot. Sprzed II wojny swiatowej.
5. Domki po zniszczeniach II wojny swiatowej.
6. Domki po zniszczeniach II wojny swiatowej.
7. Fragment inwentaryzacji architektonicznej z 1955 r. ukazujacej stan zniszczen.
7. Domki oficerskie współczesnie.
8. Dom Komendanta i Domki oficerskie współczesnie.
Pogladowy rzut 1. kondygnacji
Pogladowy rzut 2. kondygnacji